Η μάχη του Κλειδιού...

Καλοκαίρι του 1014... Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Βασίλειος ο Β' επικεφαλής του Βυζαντινού στρατού προελαύνει προς την πόλη Κλειδί [Ключ - Κλιούτς, σήμερα βρίσκεται στην νοτιοδυτική Βουλγαρία κοντά στην πόλη Петрич (Πέτριτς - Πετρίτσι)] για να αντιμετωπίσει τον Βουλγαρικό στρατό. Οι Βούλγαροι, αν και ήταν υποτελείς του Βυζαντίου, είχαν βρει την ευκαιρία, εξαιτίας εμφύλιων συρράξεων που συγκλόνιζαν την Βυζαντινή αυτοκρατορία, να ξεσηκωθούν. Με αρχηγό τον Σαμουήλ, για σχεδόν τριάντα χρόνια είχαν στην κατοχή τους ολόκληρη την Μακεδονία, δημιουργώντας έτσι την πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία, ενώ σποραδικά λεηλατούσαν και τις περιοχές της Θεσσαλίας, της Στερεάς και της Πελοποννήσου. Η Βουλγαρική Αυτοκρατορία εκτεινόταν από την Αδριατική Θάλασσα έως τον Εύξεινο Πόντο και πρωτεύουσα ήταν αρχικά η πόλη των Σκοπίων και αργότερα η Οχρίδα (σήμερα ανήκει στην Π.Γ.Δ.Μ.). Το 1014, όμως, ο Βασίλειος έχει καταφέρει να καταπνίξει τις εμφύλιες συρράξεις και θεώρησε ότι ήταν καιρός να στραφεί εναντίον των Βουλγάρων, μαζί με τους στρατηγούς του Νικηφόρο Ξιφία και Νικηφόρο Ουρανό... Αργότερα θα καταφτάσει στην περιοχή του Κλειδιού και ο στρατηγός Θεοφύλακτος Βοτανειάτης.

Οι Βούλγαροι αντιστέκονται σθεναρά και η πλάστιγγα φαίνεται να γέρνει προς το μέρος τους. Την νύχτα, όμως, πριν ξημερώσει η 29η Ιουλίου του 1014, ο στρατηγός Νικηφόρος Ξιφίας μαζί με τρεις τούρμες (μονάδες του Βυζαντινού στρατού), πιθανότατα με την βοήθεια των Βλάχων της περιοχής, βρίσκει πέρασμα πάνω από τα βουνά της Беласица (Μπελασίτσα - Βαλαθίστα) και περνάει στα νώτα των Βουλγάρων. Η θηλιά έχει κλείσει... Το μεσημέρι της 29ης Ιουλίου, ο Βασίλειος ξεκινάει σφοδρή επίθεση και λίγο αργότερα αρχίζει την επίθεση και ο Νικηφόρος Ξιφίας... Οι Βούλγαροι, όταν συνειδητοποιούν ότι είναι περικυκλωμένοι πανικοβάλλονται, αρχίζουν και πετάνε τα όπλα και τρέχουν ατάκτως να σωθούν... Ο Βυζαντινός χρονογράφος Κεδρηνός διηγείται: "...και περιοδεύσας το προς μεσημβρίαν κείμενον του Κλειδιού υψηλότατον όρος, ο Βαλαθίσταν κατονομάζουσι, και ταχυπορίαις και ανοδίαις χρησάμενος, και του Ιουλίου μηνός επινεμήσει, άνωθεν εξαίφνης μετ' αλαλαγμού και δουπού κατά νώτου γίνεται Βουλγάρων. Οι δε τω άπροσδοκήτω καταπλαγέντες τρέπονται προς φυγήν. Και ο βασιλεύς μονωθέν διαρρήξας το τείχος έδίωκεν" [1]. 14000 στρατιώτες πιάνονται αιχμάλωτοι, ενώ ο ίδιος ο Σαμουήλ και ο γιος του μετά βίας καταφέρνουν να ξεφύγουν την αιχμαλωσία, πιθανότατα προσποιούμενοι τους πεθαμένους, και καταφεύγουν στην πόλη Πρίλαπο (Прилеп - Πρίλεπ, σήμερα στην Π.Γ.Δ.Μ.).

Ο Βασίλειος διατάσσει ανά 100 αιχμαλώτους να τυφλώνουν τους 99 και να αφήνουν μονόφθαλμο τον εκατοστό, ώστε να μπορέσει να οδηγήσει τους υπόλοιπους 100...



Ο Σαμουήλ τραυματισμένος, περιμένει με αγωνία στα τείχη του Πρίλαπου για ένα σημάδι... Τότε αντικρίζει το φρικτό θέαμα... Οι στρατιώτες του πλησιάζουν μέσα σε αγκομαχητά, παραπατώντας και πέφτοντας παρασύροντας ο ένας τον άλλο... Η καρδιά του δεν αντέχει άλλο... Παθαίνει έμφραγμα και πεθαίνει τελικά, στις 6 Οκτωβρίου του 1014.



Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την πράξη του Βασιλείου... Η μία θέλει να αποφασίζει την αποτρόπαια πράξη του, όταν μαθαίνει τον θάνατο σε ενέδρα του φίλου του στρατηγού Θεοφύλακτου Βοτανειάτη. Η δεύτερη θέλει τον Βασίλειο να επιβάλει την φρικτή τιμωρία αυτή, επειδή θεωρούσε τους Βούλγαρους προδότες, καθώς ήταν υποτελείς του Βυζαντίου και είχαν επαναστατήσει, και αυτή ήταν η προβλεπόμενη τιμωρία για την προδοσία. Το πιο πιθανό, πάντως, ήταν ότι ο Βασίλειος ήθελε να κάνει κάτι το οποίο θα γονάτιζε και θα παραδειγμάτιζε τους Βούλγαρους, τους οποίους αντιμετώπιζε ήδη σχεδόν 30 χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι μετά την μάχη στο Κλειδί και μέχρι το 1019 ο Βασίλειος κυρίευσε ολόκληρη την Βουλγαρική επικράτεια. Άλλοι θέλουν, πάντως, η όλη ιστορία να είναι απλά ένας θρύλος.

Ο αυτοκράτορας Σαμουήλ είναι άλλη μια προσωπικότητα την οποία προσπαθούν να καπηλευτούν οι Σλαβομακεδόνες γείτονες μας... Πάντως η ιστορία έχει ονομάσει τον Βασίλειο τον Β' "Βουλγαροκτόνο" και προφανώς όχι "Μακεδονοκτόνο"..

Στην περιοχή που έγινε η Μάχη του Κλειδιού, οι Βούλγαροι έχουν αναγείρει μνημείο του Σαμουήλ και του στρατού του.

Υ.Γ.: Λεπτομερή ανάλυση της μάχης μπορείτε να βρείτε εδώ.

[ENG] On July 29, 1014, the emperor of Byzantium Basil II outmaneuvered the Bulgarian army in the Battle of Kleidion, with Samuil separated from his force. Having crushed the Bulgarians, Basil was said to have captured 15,000 prisoners and blinded 99 of every 100 men, leaving 150 one-eyed men to lead them back to their ruler, who fainted at the sight and died two days later suffering a stroke. Although this may be an exaggeration, this gave Basil his nickname Boulgaroktonos, "the Bulgar-slayer" in later tradition. [English Wikipedia]

Share

BG CH CR CZ EN FR DE IT JA PL RO RU