Το Ραμαζάν Μπαϊράμ στα Πομακοχώρια της Βουλγαρίας | Ramazan Bayram at Pomak villages of Bulgaria

Οι Πομάκοι είναι μία πληθυσμιακή ομάδα της Βουλγαρίας (300.000) και της Ελλάδας (35.000), τα μέλη της οποίας μιλούν την Πομακική γλώσσα, η οποία είναι κατά βάση διάλεκτος της Βουλγαρικής, και ασπάζονται τον Μουσουλμανισμό από τον 17ο αιώνα, οπότε και εξισλαμίστηκαν.


Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την καταγωγή τους: Είτε ότι είναι απόγονοι του Παιονικού φύλου των Αγριάνων (Θράκες ή Φρύγες), είτε ότι είναι άλλο Θρακικό φύλο το οποίο στην πορεία των χρόνων διαδοχικά εκρωμαΐστηκε, εκσλαβίστηκε και εξισλαμίστηκε, είτε ότι είναι εξισλαμισμένοι Βούλγαροι, είτε ότι είναι Τούρκοι οι οποίοι λόγω της γειτνίασης με Σλάβους έμαθαν τη Βουλγαρική γλώσσα [1]...


Η λέξη "πομάκος" προέρχεται πιθανότατα από την Σλαβική λέξη "помъчен", που θα πει "βασανισμένος"... Εδώ στην Βουλγαρία θεωρείται ότι οι Πομάκοι ήταν Βούλγαροι, οι οποίοι δεν άντεξαν τις πιέσεις και τα βασανιστήρια των Τούρκων και αλλαξοπίστησαν... Αυτό τους ανάγκασε, όμως, να απομακρυνθούν από τον δικό τους κοινωνικό ιστό και έτσι αναγκάζονταν να φύγουν από τα χωριά τους για να ζήσουν αλλού... Έτσι δημιουργήθηκαν τα πομακοχώρια... Συνήθως σε μέρη δύσκολα, άγονα, ορεινά...

Οι Πομάκοι εργάτες που έχουμε στην δουλειά είναι με διαφορά οι πιο δουλευταράδες... "Έχουν μάθει να δουλεύουν σκληρά γιατί οι τόποι στους οποίους μένουν για να βγάλουν καρπό θέλουν να χύσεις πολύ ιδρώτα", μου εξηγεί ο Николай (Νικολάι), ο Βούλγαρος συνάδελφος και φίλος μου... Πέρα, όμως, από δουλευταράδες είναι συμπαθείς, ευχάριστοι, φιλόξενοι και έμπιστοι άνθρωποι...


Κατά μία άλλη παράδοση, ο προσηλυτισμός των Πομάκων στον μουσουλμανισμό έγινε ομαδικά κάποια χρονιά της περιόδου 1636-1672. Σύμφωνα με την παράδοση αυτή, κάποια χωριά της Ροδόπης, προκειμένου να γλιτώσουν την καταπίεση και τα βασανιστήρια των Τούρκων, αποφάσισαν να αλλαξοπιστήσουν ομαδικά... Παρουσιάστηκαν, λοιπόν, κάποια μέρα οι προύχοντες των χωριών στον Τούρκο διοικητή της Φιλιππούπολης (σημερινό Πλάβντιβ της Βουλγαρίας) και του ανακοίνωσαν την απόφαση τους... Αργότερα, με την επιστροφή τους στα χωριά τους αλλαξοπίστησαν και οι υπόλοιποι ομόφυλοι τους [2]...

Το Ραμαζάν είναι μουσουλμανική εορτή νηστείας. Είναι ίσως η πιο σημαντική εορτή και θεωρείται ένας από τους πέντε "πυλώνες" της Ισλαμικής πίστης... Ραμαζάν είναι ο ένατος μήνας του μουσουλμανικού έτους και, σύμφωνα με την θρησκευτική τους παράδοση, σε αυτόν τον μήνα έδωσε ο Αλλάχ μέσω του αγγέλου Γκαμπραήλ, το Κοράνι στους ανθρώπους. Σε όλη την διάρκεια του μήνα αυτού, οι μουσουλμάνοι απέχουν υποχρεωτικά, από την ανατολή έως την δύση του ηλίου, από κάθε είδους τροφή ακόμη και νερό, πολύ δε περισσότερο από κάπνισμα, ποτό, αρώματα και σεξουαλικές επαφές, όχι όμως στο υπόλοιπο διάστημα μέχρι την ανατολή του Ηλίου. Υπάρχουν και μερικά άλλα πράγματα που πρέπει να προσέξει ένας πιστός, όπως ότι απαγορεύονται οι σταγόνες στα μάτια, σάλιο που βγήκε από το στόμα να ξαναμπεί στο στόμα ή η βλασφημία και οι βρισιές... Από την νηστεία εξαιρούνται τα μικρά παιδιά, οι ασθενείς, οι εγκυμονούσες και οι θηλάζουσες, οι ταξιδιώτες, όταν η απόσταση είναι μεγάλη, οι γυναίκες με εμμηνόρροια (οι οποίες, όμως, όπως και οι ταξιδιώτες, πρέπει να αναπληρώσουν τις μέρες της νηστείας κάποιες άλλες μέρες του χρόνου), και όσοι ταΐζουν τουλάχιστον 30 φτωχούς κάθε μέρα...


Η εορτή είναι ακίνητη στο Ισλαμικό ημερολόγιο (σεληνιακό - βασίζεται στην κίνηση της σελήνης), αλλά κινητή στο Γρηγοριανό, με βάση το οποίο κάθε χρόνο μετακινείται δέκα ημέρες νωρίτερα από την προηγούμενη χρονιά.


Φέτος, η εορτή άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου και κορυφώθηκε χθες, Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου, με την πρώτη ημέρα του τριήμερου Рамазан байрам (Ραμαζάν μπαϊράμ - Bayram: "εορτασμός"), όπως αποκαλείται στην Βουλγαρία. Στα αραβικά η εορτή ονομάζεται عيدالفطر (Εΐντ-αλ-φίτρ - "Εορτή στο τέλος της Νηστείας").


Για τους μουσουλμάνους το Ραμαζάν Μπαϊράμ είναι μια γιορτή αγάπης και χαράς. Ονομάζεται και Σεκέρ Μπαϊράμ, από την λέξη σεκέρ που σημαίνει "γλυκό", γιατί προσφέρονται γλυκά. Με βάση τους Μουσουλμάνους, την ημέρα του εορτασμού ο Θεός καλεί στο τραπέζι της χαράς και της αγάπης όλο τον κόσμο. Τον καλεί να ξεχάσει τα μίση, να φιλιώσει, να κυριαρχήσει η αγάπη και η ομόνοια. Την πρώτη ημέρα του μπαϊραμιού δεν υπάρχει νηστεία και αν κάποιος νηστέψει θα τιμωρηθεί, γράφει στο Κοράνι [3].



Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από το Βουλγαρικό χωριό Долно Осеново (Ντόλνο Οσένοβο - Κάτω Οσένοβο), κοντά στην πόλη του Благоевград (Μπλαγκόεβγκραντ). Οι Πομάκισσες γυναίκες μιας κάποιας ηλικίας στις φωτογραφίες θα παρατηρήσετε ότι φοράνε ένα λευκό μαντήλι. Το μαντήλι αυτό ονομάζεται тестемел (τεστεμέλ).


Σύνδεσμος σε χάρτη / Link to Map: 41° 57' 15''N, 23° 14' 27''E


[ENG] Ramazan Bayram (the celebration at the end of the Ramazan fast) at Bulgarian village Dolno Osenovo, near the city of Blagoevgrad...
[BUL] Рамазан байрам, Долно Осеново.

BG CH CR CZ EN FR DE IT JA PL RO RU