Η Βουλγαρία είναι γεμάτη από μνημεία αφιερωμένα στον Ρωσικό στρατό και την συμμετοχή του στην διαμόρφωση της σύγχρονης Βουλγαρικής ιστορίας, τα οποία ανεγέρθηκαν την περίοδο 1945 με 1989... Όταν το μνημείο αναπαριστά έναν και μόνο Σοβιετικό στρατιώτη, συνηθίζεται στην Βουλγαρία το μνημείο αυτό να ονομάζεται Алёша (Αλιόσα - χαϊδευτικό του Αλεξέι)... Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία και ο πιο γνωστός Αλιόσα βρίσκεται στον λόφο Буранджик (Μπουραντζίκ) στην πόλη Пловдив (Πλόβντιβ), την γνωστή σε μας ως Φιλιππούπολη... Φιλοτεχνήθηκε την περίοδο 1950 με 1954 και γλύπτης ήταν ο Васил Родославов (Βασίλ Ροντοσλάβοβ), του οποίου η ομάδα αναδείχτηκε ως νικήτρια σε διαγωνισμό μεταξύ δέκα άλλων... Η ομάδα του Ροντοσλάβοβ περιλάμβανε επίσης τους γλύπτες Любомир Далчев (Λιουμπομίρ Ντάλτσεβ), Тодор Босилков (Τοντόρ Μποσίλκοβ) και Александър Ковачев (Αλεξάντερ Κοβάτσεβ). Ο τίτλος της υποψηφιότητας του Ροντοσλάβοβ ήταν "ο Κόκκινος Ήρωας". Η όλη διαδικασία ανάθεσης της κατασκευής του μνημείου είχε ξεκινήσει το 1948 με πρωτοβουλία του πληθυσμού της πόλης. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν στις 7 Νοεμβρίου του 1957.
Στην πραγματικότητα η αρχική ιδέα ήταν ένα σύμπλεγμα από τρία στοιχεία, αλλά η έλειψη χρημάτων οδήγησε στην αναπαράσταση αυτή του ενός στρατιώτη... Σύμφωνα με την παράδοση, το άγαλμα αναπαριστά τον τυφεκιοφόρο του 10ου τάγματος χιονοδρόμων του 922ου Συντάγματος του 3ου Ουκρανικού μετώπου Алексей Иванович Скурлатов (Αλεξέι Ιβάνοβιτς Σκουρλάτοβ), ο οποίος το 1944 αποκατέστησε την τηλεφωνική γραμμή μεταξύ Πλόβντιβ και Σόφιας. Τότε, ο Αλεξέι έγινε φίλος με έναν τεχνικό τηλεπικοινωνιών από το Πλόβντιβ, τον Методи Витанов (Μετόντι Βιτάνοβ). Μία παράδοση θέλει, λοιπόν, ο Μετόντι να δίνει, μετά από χρόνια, στον γλύπτη του αγάλματος, Βασίλ Ροντοσλάβοβ, μία φωτογραφία του Αλεξέι, για να την χρησιμοποιήσει ως πρότυπο. Το άγαλμα, λοιπόν, αναπαριστά τον Αλεξέι φορώντας στολή και μπέρτα, να κρατά στο δεξί του χέρι ένα ημιαυτόματο ППШ-41 (Шпагин - Σπάγκιν) με την κάννη προς τα κάτω...Στα πλάγια του μνημείου υπάρχουν ανάγλυφες αναπαραστάσεις...
Στην μία "ο Σοβιετικός στρατός νικάει τον εχθρό", ένα έργο του γλύπτη Георгий Коцев (Γκεόργκι Κότσεβ)...
...ενώ στην δεύτερη "ο λαός συναντά τον Σοβιετικό Στρατό" και τον αντιμετωπίζει με ευγνωμοσύνη... Αυτή η παράσταση, η πιο "δυνατή" από τις δύο, είναι έργο του γλύπτη Александър Занков (Αλεκσάντρ Ζάνκοβ)...
Χαρακτηριστική λεπτομέρεια: ο γέρος άντρας που γέρνει στον ώμο του οπλισμένου Ρώσου στρατιώτη... Στην μπροστινή πλευρά του μνημείου υπάρχει η φράση "Слава на непобедимата съветска армия освободителка" (Σλάβα να νεπομπεντιμάτα σαβέτσκα άρμιγια οσβομποντίτελκα - Δόξα στον ανίκητο Σοβιετικό στρατό τον απελευθερωτή).
"Кой ще ни защити? [Ποιός θα μας προστατέψει;]
Небесно знамение? [ένα θεϊκό σημάδι;]
Някакво чудо? [ένα θαύμα;]
Ти! [Εσύ!]
Ти! [Εσύ!]
Ти! [Εσύ!]
Ти! [Εσύ!]
Ти ще бъдеш първият, тоя, [Εσύ θα είσαι ο πρώτος]
кояйто ще влезе в ада на боя, [που θα μπείς στην κόλαση της μάχης]
твоя Андрюша [ο δικός σου Αντριόσα]
ще яхне катюша, [θα πυροδοτήσει την κατιούσα]
русия Ванка [ο Ρώσος Βάνκα]
ще влезе във танка, [θα μπει μέσα στο τανκ]
твоя Альоша [ο δικός σου Αλιόσα]
ще мине по страшните бойни полета, [θα μπει στο τρομερό πεδίο της μάχης]
за да остане безсмъртен, [για να γίνει αθάνατος]
по нечии чужди тепета! [σε κάποιου άλλου την χώρα]"
Οι στίχοι είναι απόσπασμα από το ποίημα "Ода за СССР" (Οντά ζα ΣΣΣΡ - Ωδή για την ΕΣΣΔ) του Βούλγαρου ποιητή Орлин Орлинов (Ορλίν Ορλινόβ). Το ποίημα, το οποίο γράφτηκε το 1969, αποτελεί την επιτομή της Σοβιετικής προπαγάνδας στην Βουλγαρία... Πάντως ο Αλιόσα έγινε πράγματι αθάνατος πολεμώντας σε ξένη χώρα, όχι, όμως εξαιτίας του ποιήματος αυτού... Ήταν άραγε το όνομα του στρατιώτη που αποτέλεσε το πρότυπο για το άγαλμα στο Πλόβντιβ ο λόγος που τα μνημεία αυτά ονομάζονται Αλιόσα ή μήπως είναι εξαιτίας της ταινίας του 1959 "Баллада о солдате" (Μπαλάντα ο σολντάτε - "Η μπαλάντα ενός στρατιώτη"), ενός από τα αριστουργήματα του Σοβιετικού κινηματογράφου, η οποία περιγράφει την ιστορία του νεαρού στρατιώτη Алёша Скворцов (Αλιόσα Σκβαρτσόβ); Η ταινία έχει τιμηθεί με διάφορα διεθνή βραβεία και είχε προταθεί και για όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου... Ποιά από τις δύο εκδοχές είναι σωστή; Άγνωστο... Η χρήση, πάντως, του ίδιου ονόματος για τον ίδιο ακριβώς λόγο είχε γίνει και σε άλλες πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες, όπως για παράδειγμα στην Εσθονία...
Από το μνημείο μπορεί κανείς να έχει μια πανοραμική άποψη της πόλης...
Στην μετά την Σοβιετική εποχή Βουλγαρία, τα μνημεία για τον Σοβιετικό στρατό αντιμετωπίζονται αρνητικά... Κάποια από αυτά έχουν απομακρυνθεί από την θέση τους, ενώ αυτά που έχουν απομείνει έχουν αφεθεί στην τύχη τους... Αμέσως μετά τον εκδημοκρατισμό της χώρας, το μνημείο του Αλιόσα στο Πλόβντιβ υπήρξε θέμα έντονης αντιπαράθεσης, καθώς η πόλη μοιράστηκε σε δύο στρατόπεδα... Κατά την διάρκεια των αντιπαραθέσεων ακούστηκαν και κάποιες εκκεντρικές ιδέες, όπως το να μετατραπεί το μνημείο σε ένα τεράστιο μπουκάλι κόκα-κόλα... Το 1992, ο τότε δήμαρχος της πόλης υποστήριξε την ιδέα δημοψηφίσματος για την τύχη του Αλιόσα, αλλά η ιδέα σύντομα εγκαταλείφθηκε λόγω του μεγάλου κόστους της... Ο επόμενος δήμαρχος προσπάθησε να κατεδαφίσει το μνημείο, αλλά η υπόθεση πήγε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Βουλγαρίας το οποίο αποφάνθηκε ότι το μνημείο είναι μνημείο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ως τέτοιο δεν επιτρέπεται να κατεδαφιστεί... Παραλληλα, διάβημα της Μόσχας προς τις αρχές της πόλης υπενθύμισε ότι υπάρχουν διεθνείς συνθήκες οι οποίες προστατεύουν τα μνημεία αυτά...
Φυσικά κανένας από τους πολέμιους του αγάλματος δεν αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο το μνημείο του τσάρου Αλεξάνδρου Β' της Ρωσίας, ο οποίος ηγήθηκε του Ρωσικού στρατού που απελευθέρωσε την Βουλγαρία από τον Οθωμανικό ζυγό και το οποίο βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στον Αλιόσα...
Σημείωση 1: Στην φωτογραφία ο Αλιόσα το 2007... Γεννήθηκε στην Σιβηρία... Ήταν το μικρότερο παιδί στην οικογένεια του και είχε δύο αδέλφια και δύο αδελφές... Τα δύο του αδέλφια σκοτώθηκαν την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου... Ο Αλεξέι κατετάγη στο στρατό τον Αύγουστο του 1941 σε υλικία 19 ετών... Λόγω της καταγωγής του από την Σιβηρία, πολέμησε ως κομάντο-σκιέρ σε διάφορα μέτωπα. Εξαιτίας των πολλών τραυματισμών που υπέστη σε διάφορες μάχες μετατέθηκε αργότερα στις διαβιβάσεις... Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1944 εισήλθε με τον Σοβιετικό στρατό στην Βουλγαρία, όπου σύντομα ανέλαβε την αποκατάσταση της τηλεφωνικής γραμμής Πλόβντιβ-Σόφιας... Σήμερα είναι 86 ετών... Έχει μία κόρη, δύο εγγόνια και πέντε δισέγγονα... Το 1982 ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης της πόλης του Πλόβντιβ... Η ιστορία του, πάντως, θυμίζει και λίγο τον Βασίλη Ζάϊτσεφ, ήρωα της ταινίας "ο εχθρός προ των πυλών", καθώς η παράδοση λέει ότι ακόμα ένα τραγούδι ("У деревни Крюково погибает взвод") και ένα ποίημα ("Я убит подо Ржевом") που αφορούν μία μάχη στην οποία πήρε μέρος το 1941, έχουν γραφτεί για αυτόν...
Σημείωση 2: Η ζωντανή εκτέλεση του τραγουδιού "Алёша" (Αλιόσα) είναι από την Ρωσίδα τραγουδίστρια Зара... Η πρωτοτυπη εκδοχή του τραγουδιού είναι από τους Маргарита Николова (Μαργαρίτα Νικόλοβα) και Георги Кордов (Γκεόργκι Κορντόβ)... Είχε γραφτεί το 1966 και πρωτοπαίχτηκε στον λόφο του μνημείου το 1967. Ήταν ο ύμνος της πόλης του Πλόβντιβ για 23 χρόνια... Η μουσική ήταν του Эдуард Колмановский (Έντουαρντ Κολμανίβσκιι) και οι στίχοι του Константин Ваншенкин (Κονσταντίν Βανσένκιν).
Πηγές: Дмитрий Покров και Rossitza Ohridska-Olson.
Σύνδεσμος σε χάρτη / Link to Map: 42° 8' 37''N, 24° 44' 15''E
[ENG] A large number of monuments to the Soviet Army were constructed throughout Bulgaria during the period 1945-1989. If the monument represented a single Soviet soldier it was called "Alyosha". The most impressive and known "Alyosha" (nickname of Alexei) is in the town of Plovdiv. It was constructed in 1954 by the sculptor Vasil Rodoslavov. According to the tradition the monument represents the Siberian Alexei Ivanovich Skurlatov, a former rifleman of the 10th ski Battalion of the 922th small regiment of the 3rd Ukrainian front. Alexei, after fighting in several fronts, entered Bulgaria with the Soviet army on 09.09.1944. At Plovdiv he helped at the restoration of the telephone line between the city and Sofia. At that time he met the local technician Metodi Vitanov. The tradition says that Metodi later gave the picture of Alexei to the sculptor to be used as a "model". Alexei is presented holding a submachine gun model "Shpagin" with the tube down. In front of the monument there is the phrase "Glory to the undefeatable Soviet Army the Liberator". On the monument there are also two anaglyph... One shows the "Soviet army wining the enemy" (the sculptor was Georgi Kotsev) while the other shows the "People meeting the Soviet army" (Alexander Zankov)... From the monument one can see an excellent panoramic view of Plovdiv... Was the name "Alyosha" used because of the soldier Alexei who was in a way the prototype of the monument or it was because of the big success that the Soviet movie "Ballad to a soldier" had when it was released in 1959? The movie, which is considered today one of the masterpieces of the Soviet cinema, describes the story of the young soldier Alyosha Skvortsov during the World War II. The thing is that many monument in other ex-soviet countries were called also "Alyosha", like in Esthonia... In post Soviet era Bulgaria, all these kind of monuments are considered "negative". A large number of these monuments have been removed from their places while others are left without any care... Repeated attempts were undertaken to eliminate the Plovdiv Alyosha, but so far they remain unsuccessful... The Bulgarian High Court decided that Alyosha is a monument of the WWII and as such it must stay at its position. Of course, people who are against the existence of Alyosha do not seem to have the same opinion for the nearby monument of tsar Alexander II of Russia who leaded the army who liberated Bulgaria from the Ottoman Empire... [Note: The song "Alyosha" is from singer Zara. The original version is from Margarita Nikolova and Georgi Kordov - Info from Дмитрий Покров and Rossitza Ohridska-Olson.
[BUL] Паметникът на Съветската армия (Альоша) в Пловдив.
Posts
11 comments:
Το θυμάμαι από το ταξίδι μου προ μηνός στην Βουλγαρία. Το άγαλμα το είδα από τον απέναντι λόφο, πάνω από το αρχαίο θέατρο.
'Οντως όμορφη η Φιλιππούπολη.
Τί εννοούσες στο προηγούμενο ποστ όταν έγραφες "ίσως για τελευταία φορά" ήσουν στη Σόφια; Τελειώνει, λοιπόν, η Βουλγαρία;
Ναι, το έργο που φτιάχνουμε εδώ έχει σχεδόν τελειώσει.. Κάποιες εκκρεμότητες έχουν μείνει... Όσον αφορά το μπλογκ, θα κάνει αρκετό καιρό να τελειώσει καθώς έχω γύρω στα 150 GB φωτογραφικό υλικό... Σκέψου ότι στο Πλόβντιβ είχα πάει τον Μάρτιο...
Τελικά βρήκες πότε γράφτηκε την ωδή.
Και έκανες πολύ καλή μετάφραση.
Συγχαρητήρια για τις φωτογραφίες και για τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες που βρήκες.
Τελικά και εγώ βρήκα την ιστοσελίδα σου. Συγχαρητήρια για το ωραίο blog. Έχεις πολύ ενδιαφέροντα άρθρα. Aπό εδώ και πέρα θα είμαι από τους μόνιμους επισκέπτες. Χαιρετισμούς!
Σε ευχαριστώ Спас!! Καλωσήρθες, λοιπόν, στο μπλογκ μου!!
αγαπητε Κλεαρχε, καλησπερα.
Ομολογω οτι με εχεις βαλει σε μεγαλο "λουκι".
Θα μου πεις τι φταις.
Φταις, ρε παιδι μου.
Για ολα αυτα που εσυ γραφεις και εγω ΔΙΑΒΑ-ΖΩ σε σχεση με την Βουλγαρια.
Πραγματικα τα βρισκω απιθανα ομορφα και την γραφη σου και τις φωτογραφιες που δημοσιευεις.
Κριμα που τοσο καιρο, ουτε μου περασε απο το μυαλο οτι υπαρχει διπλα μας μια τετοια χωρα.
Μηπως σε καποια σημεια υπερβαλλεις ? Εστω, ποιητική αδεία.
Με εχεις βαλει στο λουκι , να σκεφτομαι, να τα παρατησω ολα και να μετακομισω μονιμα προς τα εκει.
Ανακαλυπτω, μεσα απο τα γραπτα σου, οτι περισσοτερο θα μου "πηγαινε" μια τετοια χωρα,
οπως περιγραφεις την Βουλγαρια σε σχεση με την Ελλαδα και ειδικοτερα την Αθηνα, οπως εχουν καταντησει.
Συνεχισε να γραφεις.
Φιλικα Setvar.
Anonymous, πρόσεξε πριν μετακομίσεις όμως γιατί ο Κλέαρχος περιγράφει την επαρχεία, μεσ την πόλη την ίδια και δυστυχώς χειρότερη κατάσταση από οτι έχουμε στην Αθήνα.
Σου το λέω αυτό σαν Βούλγαρος που ζούσε 2 μήνες στην Αθήνα και 1 στην Πρέβεζα.
Ωραία ιστορία...Και πολύ ενδιαφέρουσες οι πηγές...Θα προσπαθήσω να κάνω κι εγώ κάτι τετοιο αύριο...
Καλό σου βράδυ..
Setvar, αν το αποφασίσεις, δεν θα είσαι ο/η μόνος/η... Είχα έναν Δανό ως επίβλεψη στο έργο στην Βουλγαρία, ο οποίος πούλησε ό,τι είχε και δεν είχε στην χώρα του και τώρα αγόρασε σπίτι στο Μπλαγκόεβγκραντ για να μείνει... Σίγουρα δεν είναι εύκολη απόφαση και σίγουρα θα υπάρχουν πράγματα που θα σε δυσκολέψουν και πράγματα που θα σου λείψουν...
Από την άλλη, όμως, ούτε η Ελληνική επαρχία είναι άσχημη... Έζησα τρία χρόνια, λόγω δουλειάς, στην Σαντορίνη και την έχω λατρέψει, ιδίως τον χειμώνα!!
Καλό βράδυ σε όλους!!
Περιμένω την συνέχεια του blog με ενδιαφέρον.
'Ηθελα να σημειώσω μόνο την είδηση που άκουσα από το ραδιόφωνο αυτήν την εβδομάδα πως η ΕΕ σκέφτεται να μειώσει τις επιδοτήσεις προς την Βουλγαρία λόγω του υψηλού δείκτη διαφθοράς που υπάρχει στην χώρα. Πράγμα που βεβαίωσε και ο ξεναγός μας.
Επιπλέον το Μπλαγκόεβγκραντ που το είδαμε από το πούλμαν στην αρχή του ταξιδιού, μάς έκανε εντύπωση λόγω του χαμηλού φωτισμού, ήταν σούρουπο. Τον ίδιο χαμηλό φωτισμό παρατηρήσαμε σε όλη την διαδρομή ως την Σόφια, θα έλεγα σε όλη την χώρα. Είναι αλήθεια;
Post a Comment