Μολδαβία - Μέρος 1ο

Με αφορμή έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, το ιστορικό δύο ταξιδιών…

Δύο χρόνια πριν δεν ήξερα τίποτα για αυτήν την χώρα. Η πρώτη μου επαφή και πιθανότατα η πρώτη για πολύ κόσμο στην Ελλάδα ήταν η συμπαθέστατη γιαγιάκα στο τραγούδι που εκπροσώπησε αυτήν τη χώρα στον διαγωνισμό της eurovision το 2005 - Bunica Bate Doba (Grandmamma Beats The Drum). Αργότερα θυμήθηκα και αυτά που είχαμε μάθει στο σχολείο περί επαναστάσεως της Μολδοβλαχίας, Αλέξανδρου Υψηλάντη και Φαναριώτικης διοίκησης.

Οργανώνοντας το ταξίδι….

Σχεδόν ένα χρόνο πριν από σήμερα, πέρσι τον Οκτώβριο, χρειάστηκε να ταξιδεύσω για προσωπικούς λόγους για το Chisinau της Μολδαβίας… Αγόρασα αεροπορικά εισιτήρια από την Air Moldova, 370 ευρώ με επιστροφή. Οι φίλοι άρχισαν να μου λένε «το σκέφτηκες καλά;», «είσαι σίγουρος;», «που πας εκεί;». Ένας συνάδελφος που είχε παλιότερα δουλέψει σε ένα έργο εκεί με προειδοποίησε: «Να προσέχεις πολύ, εκεί όλα τα ελέγχει η μαφία», «μην κυκλοφορείς τα βράδια». Δεν πτοήθηκα… Μέσα στις επόμενες μέρες επισκέφτηκα την πρεσβεία της Μολδαβίας στην Ελλάδα, κάπου στην Φιλοθέη*, για να μου εκδώσουν βίζα... Δύο μέρες μετά ήμουν έτοιμος για το ταξίδι…

Περιμένοντας στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»…

Ταξίδευα απόγευμα. Αν θυμάμαι καλά γύρω στις πέντε… Βρέθηκα στο αεροδρόμιο δύο ώρες νωρίτερα… Ο κόσμος που περίμενε μαζί μου ήταν κλασικοί μετανάστες από την πρώην σοβιετική ένωση… Αυτό που πρόσεξα αμέσως ήταν ότι οι περισσότεροι κουβαλούσαν μαζί τους πάρα πολλά πράγματα, προφανώς για τους συγγενείς τους πίσω στην πατρίδα τους… Είχα μαζί μου δύο βαλίτσες, μία μικρή κυρίως με είδη προσωπικής υγιεινής και μια λίγο μεγαλύτερη με ρούχα… Έδωσα και τις δύο βαλίτσες μου γιατί ήθελα να αισθάνομαι πιο άνετα κατά την αναμονή μου στο αεροδρόμιο…

Όσο λίγα ήξερα για την χώρα ακόμα λιγότερα ήξερα για την Air Moldova. Η φράση του συναδέλφου «αν έχουν το μεγάλο αεροπλάνο θα φτάσεις στο Chisinau σε δύο ώρες» ίσως να έπρεπε να με κάνει να υποψιαστώ. Περιμένοντας για αρκετή ώρα πάνω στο λεωφορείο του αεροδρομίου που θα μας πήγαινε στο αεροπλάνο μαζευτήκαμε καμιά τριανταριά άτομα… Όλοι αλλοδαποί, με εξαίρεση εμένα και ένα-δύο άτομα ακόμα. Ο ένας από αυτούς στεκόταν απέναντι μου και με παρατηρούσε ερευνητικά… Φορούσε κόκκινη μακό, τζινάκι με σκαρπίνι και χρυσή αλυσιδίτσα… Κάποια στιγμή με πλησιάζει και με ρωτάει «Έλληνας;». Του απαντώ θετικά… «Πρώτη φορά πας Μολδαβία;». Ξανά απαντώ θετικά… Μου λέει λίγα λόγια για την χώρα που συνοψίζονται κυρίως στις λέξεις «όμορφη και φτωχή»… Στη συνέχεια μου λέει ότι είναι αρραβωνιασμένος με μία Μολδαβή εδώ και χρόνια… Όπως μου αποκαλύπτει από όταν αυτή ήταν 16… Αυτός, αν τον έκοψα καλά, γύρω στα 45… Μου λέει τον πόνο του ότι τον έκλεψαν στο αεροδρόμιο και τέλος χαρούμενος μου λέει «θα έχει κόσμο σήμερα για πάνω, θα πάμε με το μεγάλο»… Εγώ απορώ… Ήμασταν ήδη κανένα μισάωρο πάνω στο λεωφορείο περιμένοντας και δεν ξεπεράσαμε τα τριάντα άτομα, ποιος κόσμος; Όταν με το καλό το λεωφορείο ξεκίνησε και φτάσαμε μπροστά στο αεροπλάνο, αυτό που είδα ήταν ένα μικρό βραζιλιάνικο ελικοφόρο Embraer-120 των τριάντα θέσεων…

Αρχικά απόρησα… «Που θα χωρέσουμε όλοι εμείς και τα πράγματα μας σε αυτό το αεροπλανάκι;» αναρωτήθηκα… Με το που μπήκα μέσα στο αεροπλάνο το πρώτο που κοίταξα ήταν το βάθος του χώρου των επιβατών για να προσδιορίσω τον χώρο των αποσκευών… Άρχισα να φοβάμαι… Στην συνέχεια, μια αψιμαχία της αεροσυνοδού με μια από τις επιβάτισσες που ήθελε σώνει και καλά να πάρει την αποσκευή της μαζί της αντί να την δώσει για τον χώρο των αποσκευών με τρόμαξε περισσότερο… Παρόλα αυτά, είχα αποφασίσει να μην χαλάσει τίποτα το ταξίδι μου…

Το ταξίδι…

Η θέση μου ήταν σε παράθυρο δίπλα στο φτερό… Αυτό που θυμάμαι κυρίως από το ταξίδι ήταν ένα διαρκές βουητό από τον έλικα… Αυτό μου έμεινε και για καμιά μέρα μετά… Όλες οι ανακοινώσεις στο αεροσκάφος γίνονταν σε τρεις γλώσσες: Ρωσικά, Μολδαβικά (διάλεκτος των Ρουμανικών) και Αγγλικά… Φυσικά εξαιτίας του θορύβου δεν μπορούσα να ακούσω και να καταλάβω τίποτα… Το μεγαλύτερο διάστημα το πέρασα διαβάζοντας το περιοδικό της Air Moldova… Έτσι έμαθα για την Cricova που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κρασιών της χώρας. Οι εγκαταστάσεις της είναι ένα ολόκληρο υπόγειο χωριό με δρόμους (σήραγγες) που έχουν τα ονόματα κάθε ποικιλίας κρασιού που αποθηκεύεται εκεί… Ο καιρός ήταν καλός και είδα από ψηλά το Βουκουρέστι… Το ταξίδι κράτησε τρεις ώρες…

Η Άφιξη…

Το αεροδρόμιο μου φάνηκε μικρό αλλά όμορφο… Αρκετά από τα αεροπλάνα που ήταν εκεί ήταν μεγάλα και σύγχρονα, αλλά τα περισσότερα ήταν τύποι αεροσκαφών που δεν γνώριζα… Όταν βγήκα από το αεροπλάνο δύο πράγματα μου έκαναν εντύπωση… Η αίσθηση του πρασίνου που είχες γύρω σου και οι σοβιετικού τύπου στολές που φορούσαν αυτοί που μας περίμεναν από κάτω… Όταν φτάσαμε στο κτίριο κατάλαβα ότι το αεροδρόμιο ήταν ολοκαίνουργιο… Πέρασα τελευταίος σχεδόν τον έλεγχο του διαβατηρίου, μάλλον εξαιτίας της δικής μου αμηχανίας… Ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που επισκεπτόμουν χώρα εκτός ευρωπαϊκής ένωσης… Είχα ακούσει και διάφορα… Δεν είχα, όμως, κανένα πρόβλημα κυρίως επειδή είχα φροντίσει να έχω βγάλει βίζα από την Αθήνα…

Και οι βαλίτσες στην Φρανκφούρτη…

Όταν έφτασα στην παραλαβή των αποσκευών ανακάλυψα ότι υπήρχαν μόνο δύο αποσκευές ακόμα, αργότερα είδα ότι ήταν του έλληνα συνταξιδιώτη μου, και ένα εξαγριωμένο πλήθος δέκα – δεκαπέντε ατόμων… Υποψιασμένος από πριν δεν ανησύχησα καθόλου… Μέσα μου είχα αποδεχτεί ήδη το γεγονός… Ένας μολδαβός από τους συνταξιδιώτες με ρωτάει σε σπαστά ελληνικά αν βρήκα τις αποσκευές μου και μου λέει «είναι κλέφτες, μας έχουν κλέψει τα πράγματα»… Μια κυρία, γυρνώντας προς το μέρος μου λέει «είσαι έλληνας; Πες τους κάτι!! Εσένα σε υπολογίζουν… Εμάς όχι!!»… Εκεί αισθάνθηκα όπως φαντάζομαι αισθάνονται οι Αμερικάνοι… Η αλήθεια είναι ότι δεν συμμεριζόμουν την ανησυχία τους… Ήταν προφανές ότι το αεροπλάνο δεν χωρούσε όλες τις αποσκευές μας… Αυτό που με ανησυχούσε ήταν ότι δεν υπήρχε άλλη πτήση για τις επόμενες πέντε μέρες… Όταν έφτασε η στιγμή να δηλώσω τις απολεσθείσες αποσκευές μου, πάλι τελευταίος αλλά αυτή την φορά επειδή αντιλαμβανόμουν ότι οι υπόλοιποι ανησυχούσαν περισσότερο από μένα, γυρνάω στην υπάλληλο του αεροδρομίου και πολύ ήρεμα της λέω στα αγγλικά: «καταλαβαίνεται ότι αυτό είναι μια μορφή απάτης. Δεν μας ενημερώσατε πριν την πτήση ενώ ήταν προφανές ότι το αεροπλάνο δεν χωρούσε τις αποσκευές όλων»… Μου σκάει ένα γλυκό συγκαταβατικό χαμόγελο χωρίς να με κοιτάξει… Συμπλήρωσα τα έντυπα και πήγα να περάσω τον τελωνειακό έλεγχο… Χωρίς αποσκευές ήταν μια μάλλον τυπική διαδικασία πια… Το μόνο που έπρεπε να δηλώσω ήταν τα χρήματα που κουβαλούσα μαζί μου… Τα έβγαλα και τα μέτρησα μπροστά τους και συμπλήρωσα το σχετικό έντυπο…

Για την ιστορία: οι αποσκευές μου έφτασαν στην Μολδαβία δύο μέρες αργότερα μέσω Φρανκφούρτης, όπως μαρτυρούσαν οι σχετικές ενδείξεις κολλημένες πάνω σε αυτές. Έπρεπε, βέβαια, εγώ να πάω να τις παραλάβω από το αεροδρόμιο…

Από το αεροδρόμιο στην πόλη…

Το αεροδρόμιο είναι αρκετά έξω από την πόλη… Ο δρόμος είναι βέβαια μία ευθεία… Η διαδρομή ήταν όμορφη… Ψηλά δέντρα δεξιά και αριστερά και ξαφνικά φτάνεις στις «πύλες της πόλης». Δύο τεράστια δίδυμα οικοδομικά συγκροτήματα εκατέρωθεν του δρόμου… Από την αρχή καταλάβαινες ότι η πόλη έχει έντονο τον αέρα της πάλαι ποτέ σοβιετικής ενώσεως… Αυτό που βέβαια εγώ ήξερα μόνο από τις ταινίες… Μεγάλα οικοδομικά συγκροτήματα αλλά και μεγάλοι δρόμοι και πεζοδρόμια… Καθώς φτάναμε στο κέντρο της πόλεως εντύπωση μου έκανε και μία μπλέ εκκλησία σε ρωσικό στυλ (Η εκκλησία των Αγίων Πάντων).

Στους δρόμους μπορούσες να δεις κάθε τύπου αυτοκίνητα με εξαίρεση τα ιταλικά… Δεν θυμάμαι να είδα καθόλου ιταλικά αμάξια… Το μεγαλύτερο μέρος ήταν φυσικά ανατολικής κατασκευής (π.χ. LADA) αλλά μεγάλο ήταν το ποσοστό και των γερμανικών… Φυσικά μπορούσες να δεις και αμάξια πολυτελείας, μέχρι και Hammer.. Σε μια από τις επόμενες μέρες, αστεία εντύπωση μου έκανε ένα λευκό LADA, σε εξέδρα έξω από ένα κεντρικό σούπερμαρκετ, δεμένο με ένα τεράστιο φιογκάκι… Αποτελούσε το δώρο για την κλήρωση που οργάνωνε το κατάστημα… Τέσσερις – πέντε νεαροί Μολδαβοί το περιεργάζονταν με δέος… Κοιτούσαν από κάτω… τις αναρτήσεις του… τα καθίσματα… Αργότερα την ίδια μέρα πικάριζα τους Μολδαβούς φίλους μου με τα κλασικά ανέκδοτα για τα LADA…

Η διαμονή μου στην πόλη…

Παρότι γρήγορα ανακαλύπτεις ότι το Chisinau είναι μια φτηνή πόλη, τα καλά ξενοδοχεία είναι αρκετά ακριβά… Μπορείς όμως να νοικιάσεις διαμέρισμα μέσα στην πόλη με την μέρα… Οι τιμές σε αυτά κυμαίνονται με βάση το μέγεθος και την απόσταση του από το κέντρο… Εγώ είχα νοικιάσει ένα διαμέρισμα στην οδό Negruzzi εκεί που ξεκινάει η λεωφόρος Stefan Cel Mare, ο κεντρικότερος δρόμος της πόλης… Τα σπίτια φαίνονται γενικά σαν κουτιά, χωρίς μπαλκόνια… Όπως κατάλαβα αργότερα, δεν είναι ότι δεν έχουν μπαλκόνια… Υπάρχουν… Απλά, προφανώς λόγω του μεγάλου κρύου που υπάρχει τον χειμώνα, τα κλείνουν με παράθυρα ή τζαμαρίες, όπως εμείς παράνομα κλείνουμε τους ημιυπαίθριους χώρους στην Ελλάδα… Αργότερα είδα ότι τα σπίτια, ακόμα και τα πολυώροφα, δεν χτίζονται με μπετόν αλλά με τσιμεντόλιθους… Άλλωστε η Μολδαβία ούτε βουνά έχει ούτε σεισμούς…

Το πρώτο που σου κάνει εντύπωση μπαίνοντας σε ένα σπίτι είναι ότι έχουν δύο πόρτες… Εννοώ την μία πίσω από την άλλη, που κλειδώνουν με διαφορετικά κλειδιά… Η εσωτερική είναι η κλασική πόρτα εισόδου που ξέρουμε και από τα δικά μας σπίτια… Η εξωτερική φαίνεται σαν να έχει προστεθεί αργότερα και είναι κατώτερης ποιότητας…

Το εσωτερικό των σπιτιών είναι αρκετά ζεστό… Σε αυτό βοηθάει το δίκτυο φυσικού αερίου που υπάρχει… Πρέπει να παραδεχτώ ότι αυτό με φόβισε λίγο… Μία το γεγονός ότι εδώ στην Ελλάδα δεν έχουμε μάθει ακόμα να ζούμε με αυτό, μία το γεγονός ότι στη Ρωσία όλο και ακούμε για πολυκατοικίες που γκρεμίζονται λόγω διαρροών στο δίκτυο… Δεν έκοψα και τις σωληνώσεις για καινούργιες… Τι να κάνω ο δόλιος, φοβήθηκα… Παρατήρηση από το σπίτι: ο θερμοσίφωνας ήταν ελληνικής κατασκευής…

Τα προβλήματα συνεχίζονται…

Είμαι ξένος, σε μια ξένη χώρα, δεν γνωρίζω την γλώσσα ή μάλλον τις γλώσσες… Όλες τις συνεννοήσεις τις κάνει η σύντροφος μου… Δεν έχω ρούχα και εσώρουχα να αλλάξω… Το βασικότερο, όμως, δεν έχω υγρά για τους φακούς μου, ούτε κουτάκια να τους βάλω, ούτε τα γυαλιά μου έχω… Όλα ήταν μέσα στην μικρή βαλιτσούλα μου, που όπως έγραψα νωρίτερα ήταν στο δρόμο ή μάλλον στον ουρανό για Φρανκφούρτη… Τα περισσότερα φαρμακεία ήταν ανοιχτά παρά το γεγονός ότι ήταν ήδη αργά… Το ίδιο και ένα – δύο καταστήματα οπτικών… Αυτό που έψαχνα πάντως δεν το βρήκα πουθενά… Δεν εννοώ ότι έψαχνα μια συγκεκριμένη μάρκα… Οποιοδήποτε υγρό φακών θα ήταν αποδεκτό… Αυτό που βρήκα και χρησιμοποίησα τελικά ήταν φυσικό ορό και δύο ποτηράκια του καφέ… Την επόμενη μέρα έψαχνα και για πουκάμισο γιατί είχα βρωμίσει… Αυτό αποδείχτηκε πολύ πιο εύκολο…

Το φαγητό…

Το φαγητό είναι ίσως ένας από τους καλύτερους λόγους να επισκεφτείς την χώρα αυτή… Το πρώτο βράδυ έφαγα μαγειρευτό φαγητό από την σύντροφο μου… Κάτι που έμοιαζε στην όψη με τορτελίνια… Τις επόμενες μέρες τρώγαμε έξω… Τα εστιατόρια ήταν πάντοτε σχεδόν άδεια, κάτι φυσιολογικό αν αναλογιστεί κανείς την φτώχεια της χώρας αυτής… Ζήτημα να υπήρχε ακόμα μία παρέα μέσα… Παρόλα αυτά όταν μας φέρνανε τον κατάλογο διαπιστώναμε ότι πρόκειται για εγκυκλοπαίδεια (σε όγκο)… Βέβαια σε αυτό βοηθούσε και το γεγονός ότι όλα ήταν γραμμένα σε δύο (Μολδαβικά – Ρώσικα) ή τρεις (και Αγγλικά) γλώσσες… Ο κατάλογος ήταν γεμάτος από σαλάτες, ορεκτικά, κρέατα (περιλαμβάνεται μέχρι και κουνέλι) έως και ψάρια, παρά το γεγονός ότι η Μολδαβία δεν έχει θάλασσα. Το εντυπωσιακότερο ήταν ότι ό,τι και να ζητούσες το είχανε… Αγαπημένο μου πιάτο από το πρώτο μου ταξίδι, το οποίο αρχικά το διάλεξα στην τύχη, ήταν το «Sarmale», προφανώς από το ελληνικό «σαρμάς» γιατί ήταν κάτι σαν ντολμάδες ψημένοι σε πήλινο… Τρελάθηκα επίσης να τρώω και μανιτάρια με γέμιση τυριού και μυρωδικών… Και η τιμή; Πλήρες γεύμα δύο ατόμων με σαλάτες, ορεκτικά, κυρίως πιάτα και μπουκάλι κρασί στην εκπληκτική τιμή των 17 ευρώ!!

[Συνεχίζεται/It continues...]

*Πρεσβεία Μολδαβίας: Γεωργίου Μπάκου 20, Νέα Φιλοθέη. Τηλ.: 2106990665 - 2106990372