Saturday, March 01, 2008

Баба Марта - Η γιαγιά Μάρτης...

Αν βρεθείτε στην Βουλγαρία 1η του Μάρτη, θα δείτε όλον τον κόσμο να περπατάει έχοντας είτε στον καρπό τους είτε στο πέτο τους κόκκινες και άσπρες κλωστούλες δεμένες μαζί, τις мартеници (μαρτενίτσι / μαρτενίτσες). Η παράδοση αυτή χάνεται στα βάθη των αιώνων...
Σύμφωνα με μια παράδοση, με την αρχή της άνοιξης ξεκίναγαν και οι πολεμικές συρράξεις... Οι άντρες, λοιπόν, όταν έφευγαν από το σπίτι έδιναν στις γυναίκες τους τις μαρτενίτσες, από τις οποίες το κόκκινο χρώμα συμβόλιζε το αίμα των πολεμιστών που δεν έπρεπε να χυθεί, ενώ το άσπρο συμβόλιζε το πρόσωπο των γυναικών που περίμεναν με αγωνία τον άντρα τους να γυρίσει ζωντανός πίσω...

Πολλές φορές οι μαρτενίτσες μοιάζουν σαν μάλλινα κουκλάκια... Τα κουκλάκια αυτά είναι ο Пижо (Πίζο) και η Пенда (Πέντα)...

Η παράδοση θέλει τον Μάρτη να είναι μια δύστροπη γιαγιά (Баба Марта), η οποία αλλάζει την διάθεση της συνέχεια... Αλλά έτσι δεν είναι ο Μάρτης; Άνοιξη και χειμώνας μαζί... Κρύο (άσπρο) και ζέστη (κόκκινο).

Πολλές φορές οι μαρτενίτσες συνδυάζονται με σκόρδα, τρίχες ανθρώπων ή ζώων, δαχτυλίδια και άλλα αντικείμενα, γίνονται, λοιπόν, κάτι σαν φυλακτά ενάντια στο κακό...

Τις φορούν πάνω τους μέχρι τις 21η Μαρτίου ή μέχρι να δουν πελαργό... Τότε τις δένουν σε ένα δέντρο το οποίο μπορεί να ανθίσει... Αν βρεθείτε στην Βουλγαρία, θα δείτε πάρα πολλά δέντρα γεμάτα με αυτές τις κλωστούλες...

Υ.Γ.: Δείτε και το περσινό ποστ της Σοφίας.

Αναφορές:
Ιστοσελίδα της Βουλγάρικης Ραδιοφωνίας [1] [2]
All Bulgaria Virtual Guide [3]

Σημείωση: Το έθιμο του στολισμού των δέντρων με κλωστούλες / κορδέλες παραπέμπει έντονα στην λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς Κυβέλης, η οποία ήταν πολύ κοινή στην Θράκη...

Digg my article

Share

Creative Commons License

10 comments:

Σοφία said...

Και το περσινό και το φετεινό ;-)

To ήξερα πως δεν υπήρχε περίπτωση να μην κάνεις αφιέρωμα στις Μαρτενίτσες!!

Γκρινιάρης said...

Ενδιαφέρον. Σαν τα δικά μας βραχιολάκια ένα πράγμα.

Aντώνης said...

Κάτι ανάλογο δεν έχουμε κι εμείς εδώ με τα βαχιολάκια για το χέρι;

diastimata said...

Μόνον που εμείς τα ξεχάσαμε τα βραχιολάκια. Κι όλο και λιγότερα παιδιά βλέπω να τα φοράνε...

Unknown said...

φέρε και καμία άμα έρθεις. Τις χρειαζόμαστε!

Klearchos said...

Σοφία, εεε, να μην κάνω ένα αφιερωματάκι;

Γκρινιάρη, Αντώνη και Διαστήματα, το έθιμο το έχουμε και εμείς αλλά δεν είναι με τίποτα τόσο διαδεδομένο όσο είναι σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία. Εγώ προσωπικά το είχα δει στην Μολδαβία πρώτη φορά.

Ελένη, θα δώσω καμία στον Χρήστο... :)

Giorgia_is_coming_to_town said...

Χθες βράδυ, φίλοι Βούλγαροι, μου έλεγαν ότι το έθιμο το έχουν δανειστεί από εμάς! Οπως και να έχει το τηρούν ευλαβικά, εμείς το ξεχάσαμε προ πολλού. Εγώ ψάχνω κι άλλα χέρια πάντως, τα δύο δεν έφτασαν για τις μαρτενίτσες μου (πέρσι τις είχα ποστάρει πάντως). Να συμπληρώσω ότι εδώ (στην δική μας περιοχή), θα πρέπει να τις πετάξουμε όταν δούμε πελαργό, ή να τις κρεμάσουμε σε δέντρο που ανθίζει την τελευταία μέρα του Μάρτη, κάνοντας τις ευχές μας. Επ' ουδενί δεν πρέπει να μας βρει ο Απρίλης με τα βραχιολάκια μας στο χέρι.

Klearchos said...

Giorgia, δεν είναι απίθανο!!

Έχω ακούσει και εγώ όλα αυτά που λένε για τους πελαργούς και το κρέμασμα στα δέντρα!! :D

zouri1 said...

Σημερα εφτασα στην Σοφια,και ειδα σχεδον σε ολους να το φοραν.Ακομα και με κουστουμια στο πετο.ακομα και σε αστυνομικους στο χερι.Φυσικα το πουλαν και παντου.Καταλαβα οτι ειναι κατι αναλογο με το δικο μας ξεχασμενο εθιμο.

Klearchos said...

Έχει πολύ γέλιο :)

(Δεν χρειάζεται φυσικά να σου πω ότι φοράω και εγώ)