Мелник (Μέλνικ) ή Μελένικο... Ιστορικό χρονολόγιο

Το Μελένικο ιδρύθηκε στην αρχαιότητα από την Θρακική φυλή των Μαίδων, αν και δεν είναι γνωστή η αρχαία ονομασία του. Η σημερινή ονομασία του προέρχεται από την Σλαβική λέξη "мел" που σημαίνει "κιμωλία". Στην διάρκεια της ιστορίας του έχει περάσει στην κατοχή των Μακεδόνων (Φίλιππος o B'), των Ρωμαίων και των Βυζαντινών, των Βουλγάρων, των Σέρβων και των Οθωμανών. Σήμερα ανήκει στην Βουλγαρία. Βρίσκεται στην νότια Βουλγαρία, πολύ κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα.

Η περιοχή του Μελενίκου προσαρτάται στην Βουλγαρία κατά την διάρκεια της βασιλείας του Χαν Пресиян (Πρεσιάν - 836-852)

1014: Οι κάτοικοι του Μελένικου παραδίδονται στον Βασίλειο τον Β' τον Βουλγαροκτόνο.

1196: Το Μελένικο καταλαμβάνεται από τους Βούλγαρους (Иван Асен I - Ιβάν Άσεν ο Α').

1197-1207: Την περίοδο της βασιλείας του Иван I ή "Калоян" (Καλογιάν) εξορίζονται στο Μελένικο πολλοί έλληνες από την Φιλιππόπολη (σημερινό Πλόβντιβ).

1211: O Δεσπότης Αλέξι Σλαβ πολεμάει μαζί με το Δεσποτάτο της Ηπείρου τον Βούλγαρο τσάρο Βορίλο και καταλαμβάνει το κάστρο του Μελένικου. Εκεί μεταφέρει το 1215 την πρωτεύουσα του κράτους που έχει ιδρύσει και ονομάζεται "Αυτοκράτορας". [Σημείωση: Την περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας τον τίτλο "Δεσπότης" έφερε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας, συχνά τα παιδιά και τα αδέλφια του, καθώς και άλλοι ανεξάρτητοι ή αυτόνομοι Ηγεμόνες αναγνωρισμένοι όμως από το Βυζαντινό κράτος.]

1230: Μετά την μάχη στην Κλοκοτνίτσα, στις 9 Μαρτίου, το κράτος του Δεσπότη Αλέξι Σλαβ περνάει ξανά στα χέρια της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας.

1246: Ο αυτοκράτορας της Νίκαιας, ενός από τα τρία αυτόνομα κρατίδια που δημιουργήθηκαν μετά από την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης εκστρατεύει κατά της Βουλγαρίας, την οποία κυβερνά ο ανήλικος ετεροθαλής αδελφός του Καλιμάν Μιχαήλ, και καταλαμβάνει φρούρια στην νότια Βουλγαρία μεταξύ των οποίων τις Σέρρες και το Μελένικο. Τοπάρχης της περιοχής διορίζεται ο Μιχαήλ Παλαιολόγος, μετέπειτα αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

1255: Εξέγερση στο Μελένικο κατά της Βυζαντινής κυριαρχίας αποτυγχάνει.

Κατά την διάρκεια της Βυζαντινής κυριαρχίας το Μελένικο γίνεται πολλές φορές ο τόπος εξορίας Βυζαντινών ευγενών, οι οποίοι χτίζουν εκεί αρχοντικά σπίτια και - κατά κανόνα - ένα παρεκκλήσι. Σήμερα υπάρχουν στην περιοχή τα ερείπια από περίπου 78 εκκλησίες και εκκλησάκια.

1342: Το Μελένικο καταλαμβάνεται από τον Σέρβο βασιλέα Στέφανο Ντουσάν, ο οποίος αργότερα θα αυτοανακηρυχθεί "Αυτοκράτορας των Σέρβων και των Ελλήνων". Η πόλη θα παραμείνει κάτω από την εξουσία του μέχρι τον θάνατο του το 1355. Μετά περνάει στον έλεγχο του Σέρβου δεσπότη των Σερρών, John Uğlieša (Ιωάννης Ούγκλεσης) μέχρι το 1371. Μετά τον θάνατο του, στην μάχη της Μαρίτσας (1371) εναντίων των Τούρκων, το Μέλνικ περνάει στην κατοχή λιγότερο σημαντικών Σέρβων ηγετών, όπως ο Dragaš (Ντραγκάς) και ο Constantine Dejanovič (Κωνσταντίνος Ντεγιάνοβιτς).

1365: Ο Σέρβος δεσπότης των Σερρών, Ιωάννης Ούγκλεσης (1365-1371) δωρίζει την "Μονή Σπηλαίου" στην Μονή του Βατοπεδίου του Αγίου Όρους.

1371: Με Πατριαρχική πράξη δίνεται στον Μητροπολίτη Μελενίκου ο τόπος του Μητροπολίτη Ρόδου, γεγονός που υποδηλώνει την ανάδειξη του Μελενίκου σε σημαντικό αστικό κέντρο και εστία ελληνικών ενεργειών.

1395: Το Μελένικο καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς.

1715: Ξεκινάει η ανακατασκευή του Μοναστηριού του Ρόζεν, η οποία ολοκληρώνεται το 1732.

1730: Γεννιέται στο Μελένικο ο Ηλίας Μανασσής, Έλληνας λόγιος και γιατρός.

1754: Χτίζεται το αρχοντικό της ελληνικής οικογένειας των Κορδόπουλων.

1800: Γεννιέται στο Μελένικο ο Αναστάσιος Παλλατίδης.

1802: Γεννιέται στο Μελένικο ο Αναστάσιος Πολυζωΐδης.

1822: Ο Νεόφυτος της Ρίλας μεταβαίνει στο Μελένικο και μένει εκεί για τέσσερα χρόνια εντρυφόντας στην Ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία.

1878: Στις 3 Μαρτίου υπογράφεται μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Το Μελένικο περνάει στα χέρια του νεοσύστατου Βουλγαρικού κράτους.

1873: Ίδρυση στο Μελένικο Βουλγάρικου σχολείου.

1878: Στις 13 Ιουλίου υπογράφεται η Συνθήκη του Βερολίνου με την οποία το Μελένικο επιστρέφει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στα τέλη του 1878 με τις αρχές του 1879 ντόπιος πληθυσμός περιοχών που επιστράφηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ανάμεσα σε αυτούς και κάτοικοι του Μελένικου, ξεσηκώνονται. Αργότερα, η εξέγερση τελειώνει άδοξα.

1895: Ο Βούλγαρος επαναστάτης Μπόρις Σαράφοβ απελευθερώνει από τους Οθωμανούς και διατηρεί κάτω από τον έλεγχο του για λίγες μέρες το Μελένικο πριν ξαναπεράσει στην κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

1895: Γεννιέται στο Μελένικο ο Βασίλειος Θεοφάνους.

1908: Γεννιέται στο Μελένικο ο Κώστας Ντίνος (Κωνσταντίνος Καλουπτσής).

1913: Στις 30 Μαΐου λήγει ο 1ος Βαλκανικός Πόλεμος με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου. Το Μελένικο περνάει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Βουλγαρία.

1913: Στις 10 Αυγούστου λήγει ο 2ος Βαλκανικός Πόλεμος με την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου με την οποία το Μελένικο πέρασε οριστικά στη Βουλγάρικη επικράτεια. Οι Ελληνες κάτοικοι διασκορπίστηκαν σε Σιδηρόκαστρο, Σέρρες, Θεσσαλονίκη αφήνοντας πίσω τους 4 ελληνικά σχολία και 600 ελληνικά σπίτια...

1915: Στις 22 Απριλίου δολοφονείται κοντά στο Μελένικο ο Γιάνε Σαντάνσκι.

1940: Συντάσσεται στο Μελένικο η 6η Ορεινή Μεραρχία του XVIII Ορεινού Σώματος του Γερμανικού Στρατού, για να πάρει μέρος στην επιχείρηση εναντίον της Ελλάδας.


[ENG] A short chronology in Greek for the town of Melnik ("Meleniko" in Greek) which has a lot of history and now belongs to Bulgaria.