Νομική προσέγγιση των Δημοσίων Έργων για τους Σιδηροδρόμους | Juridical Approach to Railroad Public Works

Μεταπτυχιακή Διατριβή
Νομική προσέγγιση των Δημοσίων Έργων για τους Σιδηροδρόμους
Κλέαρχος Καπούτσης
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο - Διαχείριση Τεχνικών Έργων

Περίληψη: Τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια και στην Ελλάδα υλοποιείται ένας συνολικός σχεδιασμός για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, τόσο του υπεραστικού, όσο και του προαστιακού, αλλά και του αστικού. Αυτό θα συνεχισθεί και τα επόμενα χρόνια με σημαντικά κονδύλια από το Ε.Σ.Π.Α. 2007-2013, με τα οποία, μάλιστα, αναμένεται να πραγματοποιηθούν μεγάλα έργα υποδομής και ανάπτυξης των δικτύων αυτών. Επίσης, σε αρκετές μεγάλες πόλεις της χώρας υπάρχει η δυνατότητα, μελλοντικά, να αναπτυχθεί προαστιακή σιδηροδρομική συγκοινωνία για την εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών, πάντα υπό κλίμακα και πάντα με βάση τις ιδιαιτερότητες και τη γεωγραφία της κάθε περιοχής. Παράλληλα, κάθε δίκτυο θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα της μελλοντικής αναβάθμισης που θα ακολουθεί τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Γίνεται, λοιπόν, επιτακτικό να εξετασθεί κατά πόσο η ελληνική νομοθεσία είναι προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της εποχής και κατά πόσο έχει εναρμονιστεί με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή.

Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μία ανασκόπηση της νομοθετικής ιστορίας των ελληνικών σιδηροδρόμων. Το κεφάλαιο αυτό είναι σημαντικό για την κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων των ελληνικών σιδηροδρόμων καθώς και των στρατηγικών και των παραγόντων που διαμόρφωσαν την εξέλιξη τους και που οδήγησαν στη σημερινή τους κατάσταση. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται μία ανασκόπηση της εξέλιξης της ευρωπαϊκής πολιτικής για τους σιδηροδρόμους. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να διαθέτουν οι ευρωπαίοι αποδοτικά και αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών, με υψηλό επίπεδο κινητικότητας, τα οποία να έχουν την δυνατότητα να καινοτομούν και να προστατεύουν το περιβάλλον. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κινείται προς αυτή την κατεύθυνση μέσω της απελευθέρωσης της αγοράς των σιδηροδρομικών μεταφορών, κάτω από συγκεκριμένους κανόνες, οι οποίοι θα εξασφαλίζουν τους στόχους της και θα ευνοούν τον ανταγωνισμό προς όφελος του πολίτη. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στα κοινοτικά πλαίσια στήριξης και στα διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα που “τρέχουν” για τους σιδηροδρόμους, και καταγράφεται το σχετικό με αυτά νομικό πλαίσιο. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται καταγραφή της σχετικής με τους σιδηροδρόμους και τα έργα σιδηροδρόμων ελληνικής νομοθεσίας, καθώς και έλεγχος της εναρμόνισής της με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σήμερα στην Ελλάδα έχει πλήρως απελευθερωθεί η αγορά των σιδηροδρομικών μεταφορών φορτίων, καθώς και οι διεθνείς μεταφορές επιβατών. Η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς των επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών αναμένεται έως το 2012. Επίσης γίνεται επισκόπηση στις τεχνικές προδιαγραφές που αφορούν τα σιδηροδρομικά έργα. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται οι Συμπράξεις μεταξύ Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα καθώς και το νομικό πλαίσιο που τις διέπει, και περιγράφονται συνοπτικά οι σχετικές διαδικασίες. Οι συμβάσεις Σ.Δ.Ι.Τ. είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης, αλλά εγκυμονούν κινδύνους, ειδικά στις περιπτώσεις των μη ανταποδοτικών έργων, ενώ παράλληλα το ελληνικό γραφειοκρατικό σύστημα δρα ακόμα εντελώς συντηρητικά απέναντι στον νέο θεσμό. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύονται οι προκλήσεις και οι σχεδιασμοί για το μέλλον. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την Ελλάδα είναι η ανάπτυξη των εμπορευματικών κέντρων και η ενίσχυση των συνδυασμένων μεταφορών, κάτι που σε σχέση με την γεωπολιτική θέση της χώρας μας θα γίνει μοχλός μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης. Τέλος, στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα συμπεράσματα ως προς την επάρκεια του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο έχει κάνει τα τελευταία χρόνια κάποια – όχι, όμως, αρκετά, βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, καθώς και προτάσεις για τη βελτίωση της σημερινής εικόνας.

Δείτε την σε .pdf εδώ.

[ENG] Master Thesis: "Juridical Approach to Railroad Public Works" by Klearchos Kapoutsis - Abstract: Since last years, in the entire European Union – and subsequently in Greece – there has been a plan for the upgrade and modernization of the railroad network, either the intercity or the urban and the suburban ones. This effort will continue over the coming years with one significant funding from the Fourth Community Support Framework. Also, there is the possibility for the future development of suburban railway network in several major cities in order to serve local needs, depending always on the characteristics and geography of each region. Furthermore, every network should have the possibility of future upgrade based on the developments of technology. It is therefore imperative to consider whether the Greek law is tailored to the demands of the modern times and whether it has been harmonized with the EU regulations. The first chapter is an overview of the legislative history of the Greek railways. This chapter is important for understanding the particularities of the Greek railways and the factors that shaped their evolution and led to their current situation. The second chapter is an overview of the development of the European policies for the railways. The aim of the European Commission is Europeans to have efficient, effective transport systems with high mobility, which have the ability to innovate and to protect the environment. The European Commission is moving in this direction through the liberalization of rail transport, under certain rules which will ensure its goals, while the competition will benefit the public. In this chapter there is also a review of the European programs related to railroads. In the third chapter there is a review of the Greek legislation and its harmonization with the European one. Today Greece has fully liberalized the market for rail freights and international passenger transport. The full liberalization of passenger rail transport is expected in 2012. There is also a reference to the technical specifications required for railroad projects. The fourth chapter analyses the Public / Private Partnerships and the legal framework governing it, and outlines the procedures. The PPP contracts is a very important development tool, but pose risks, especially in cases of non-contributory projects, while there is also a very conservative approach to this new tool by the Greek bureaucratic system. The fifth chapter analyses the challenges and the plans for the future. The biggest challenge for Greece is the development of freight consolidation centres and the enhancement of inter-modal transport, which in relation to the geopolitical position of Greece will become the mean for strong economic growth. Finally, the sixth chapter presents conclusions regarding the adequacy of legislative framework, which has in recent years, some – not – enough steps in the right direction, and proposals to improve the current picture. [In .pdf].

BG CH CR CZ EN FR DE IT JA PL RO RU