Μολδαβία - Μέρος 3ο

Με αφορμή έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, το ιστορικό δύο ταξιδιών…

Ενημέρωση 21.09.2006

Ο κόσμος…

Κατά την διάρκεια της παραμονής μου στο Chisinau δεν αντιμετώπισα κανένα πρόβλημα με κανέναν… Ο κόσμος ήταν γενικά συμπαθητικός… Ήταν προφανές σε μένα ότι δεν υπήρχε η έννοια του τουρίστα στην χώρα αυτή… Για να είσαι εκεί κάποιος λόγος υπάρχει… Με αυτήν την λογική κανένας δεν σε αντιμετώπιζε ως τέτοιο… Βέβαια, ως μελαχρινός ανάμεσα σε έναν πληθυσμό από ανοιχτόχρωμους ανθρώπους, υπήρχαν στιγμές που αισθάνθηκαν ως rock star, με όλα τα βλέμματα πάνω μου…

Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα της χώρας είναι ρουμανικής καταγωγής. Αυτοί, προφανώς κατέχουν και τον τίτλο «Μολδαβός». Μιλάνε τα μολδαβικά, τα οποία είναι μια διάλεκτος των ρουμανικών, με ελάχιστες, νομίζω, διαφορές από αυτά… Μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα αποτελούν και αυτοί που είναι ουκρανικής καταγωγής, όπως επίσης και αυτοί που είναι ρωσικής καταγωγής... Αυτό που κατάλαβα καθαρά είναι ότι υποβόσκει μια εθνικιστική διαμάχη ανάμεσα στις ομάδες αυτές… Οι ρουμάνοι δεν τρέφουν και τα καλύτερα δυνατά αισθήματα για τους ρώσους… Αυτό παρά τις μεγάλες προσπάθειες που προφανώς κάνανε οι Ρώσοι κατά την διάρκεια της Σοβιετικής κατοχής… Η Ρωσία, άλλωστε, προσάρτησε την Μολδαβία, αρχικά με την συνθήκη Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (23.08.1939) και στην συνέχεια μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου… Από ό,τι ξέρω, το Σοβιετικό καθεστώς προικοδοτούσε με σπίτια τις ρωσίδες που παντρεύονταν μολδαβούς. Αυτό έχει οδηγήσει στο να έχουν δημιουργηθεί πολλές οικογένειες με το μοτίβο Μολδαβος άντρας – Ρωσίδα γυναίκα… Μέχρι την αποχώρηση της Μολδαβίας από την Σοβιετική Ένωση, στα σχολεία διδάσκονταν τόσο τα ρωσικά όσο και τα μολδαβικά… Ένα από τα βασικά παράπονα που έχουν οι Μολδαβοί από το παλιό Σοβιετικό καθεστώς είναι ότι είχαν παραποιήσει την γλώσσα τους, όπως, για παράδειγμα, τους είχαν υποχρεώσει να γράφουν τα μολδαβικά με κυριλλικούς χαρακτήρες… Αν σε κάποιον αυτό δεν φαίνεται τόσο σημαντικό πιθανότατα να αναθεωρήσει την άποψη του αν μάθει ότι ο ύμνος της Μολδαβίας έχει τον τίτλο «Η γλώσσα μας». Πλέον τα ρωσικά δεν είναι υποχρεωτικά… Πάντως ένας μεγάλος αριθμός από τους πολίτες ρωσικής καταγωγής μιας κάποιας ηλικίας δεν γνωρίζει τα μολδαβικά… Αυτός είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο τους κατηγορούν οι Μολδαβοί… Ένας τρίτος είναι ότι η Μολδαβία είχε πριν από κάποια χρόνια την ευκαιρία να ενωθεί με την Ρουμανία, κάτι το οποίο απέτρεψε η Ρωσία. Παρόλα αυτά, ένα μεγάλο πλήθος από Μολδαβούς κατέχει και την ρουμάνικη υπηκοότητα και ρουμάνικο διαβατήριο…

Περπατώντας στους δρόμους του Chisinau μπορεί κανείς να διακρίνει και ένα μικρό εβραϊκό πληθυσμό.

Από ξένους, είδα Ιταλούς. Άλλωστε αν ακούς για διαφθορά κάπου θα υπάρχουν και οι Ιταλοί τριγύρω… Βέβαια τους διευκολύνει και η γλώσσα καθότι τα ρουμανικά είναι πολύ κοντά στην γλώσσα τους… Αργότερα, στο δεύτερο ταξίδι μου, συνειδητοποίησα ότι συμφέροντα στην Μολδαβία έχουν αναπτύξει και οι Κύπριοι…

Μαζικές μεταφορές…

Οι μεταφορές μέσα στην πόλη γίνονται κυρίως με μικρά ιδιωτικά λεωφορεία… Θα τα δείτε παντού στους δρόμους να τρέχουν με υπερβολική ταχύτητα, καθότι όποιος προλάβει παίρνει και τους επιβάτες… Κατά την παραμονή μου εκεί άκουσα πολλά για ατυχήματα με αυτά τα λεωφορεία… Κάποια από τις μέρες, μάλιστα, είχαν και απεργία ζητώντας αύξηση του κομίστρου, το οποίο πάντως θεωρείτε ήδη υπερβολικό από τους ντόπιους… Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο μέσος μισθός στην χώρα είναι περίπου 100 ευρώ τον μήνα. Οι συντάξεις είναι περίπου 35 ευρώ τον μήνα…


Υπάρχουν και τα κρατικά τρόλεϊ, τα οποία όμως είναι λίγα, παμπάλαια και δεν σε πάνε και παντού, και τα ταξί…








Μέσα στις βόλτες που έκανα στην πόλη είδα ότι το Chisinau έχει αποκτήσει πρόσφατα ολοκαίνουργιο και μάλιστα πολύ όμορφο σιδηροδρομικό σταθμό.




Τα προϊόντα…

Η Μολδαβία είναι κατά βάση μια αγροτική χώρα και είναι κυρίως γνωστή για τα κρασιά της… Μέχρι πρόσφατα, μαζί με την Γεωργία, ήταν οι βασικοί προμηθευτές κρασιών της Ρωσίας… Τελευταία η Ρωσία, όμως, με διάφορες προφάσεις, αλλά στην πραγματικότητα ως μέσω πίεσης προς τις δύο χώρες για διάφορα θέματα εξωτερικής πολιτικής, διέκοψε τις εισαγωγές… Δοκίμασα διάφορα λευκά κρασιά όσο ήμουνα στο Chisinau, ήταν καλά… Γνωρίζοντας όμως τα ελληνικά λευκά, δεν νομίζω ότι υπάρχει χώρα που μπορεί να μας συναγωνιστεί στα λευκά κρασιά… Αυτό όμως που με εντυπωσίασε είναι οι κόκκινες σαμπάνιες της Cricova, η οποία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κρασιών στην χώρα…



Ένα ακόμα πράγμα που λάτρεψα στην Μολδαβία είναι οι καραμέλες της Bucuria… Γενικά από μικρός τρελαίνομαι για καραμέλες… Η Bucuria είναι μια εταιρεία που φτιάχνει σοκολατάκια, καραμέλες και άλλα τέτοια είδη ζαχαροπλαστικής… Η καραμέλα με γεύση “барбарис” (η μετάφραση είναι ίσως «βερβερίτσα») ήταν από τις καλύτερες που έχω φάει…




Γενικά, τα προϊόντα της Μολδαβίας έχουν πάνω στην συσκευασία ένα σημάδι “SM” μέσα σε τρίγωνο που υποδηλώνει ότι ακολουθούν το σύστημα ελέγχου ποιότητας της χώρας… Είναι κάτι σαν το “CE” της ευρωπαϊκής ένωσης…

Τέλος πρώτου ταξιδιού…

Το πρώτο ταξίδι μου στην Μολδαβία δεν κράτησε πάρα πολλές μέρες… Ξαναβρέθηκα στο αεροδρόμιο… Πέρασα το check-in και τον έλεγχο των διαβατηρίων και έφτασα στον έλεγχο των χειραποσκευών… Έβαλα όλα τα προσωπικά μου αντικείμενα μέσα στο πλαστικό καλάθι, το μπουφάν μου και από πάνω τα κλειδιά μου και τρία ευρώ σε νομίσματα που είχαν ξεμείνει στις τσέπες μου… Μια νεαρή ξανθιά αστυνομικός που βρισκόταν στο σημείο πριν περάσω τον ανιχνευτή μετάλλων πιάνει το ένα δίευρω και με ρωτάει με σπαστά αγγλικά τι είναι αυτό… Της απαντάω ευρώ και με ρωτάει “Souvenir for me?”. “Souvenir for you” της λέω… Το ίδιο περίπου σκηνικό εξελίχθηκε και με το άλλο ένα ευρώ από την άλλη μεριά του μηχανήματος με άντρα αστυνομικό αυτή την φορά… Το ταξίδι της επιστροφής ήταν πολύ άνετο καθώς στην θέση του μικρού Embraer υπήρχε ένα Airbus 300… Από ότι έμαθα, χωρίς να μπορώ να το διασταυρώσω, η Air Moldova δεν χρησιμοποιεί πλέον το μικρό ελικοφόρo αεροσκάφος….

Το δεύτερο ταξίδι…

Το δεύτερο μου ταξίδι έγινε αρχές Απριλίου… Η πτήση έφευγε στις 10:30 το βράδυ… Στο αεροπλάνο καθόμουν δίπλα σε έναν συνομήλικο μου πολιτικό μηχανικό, ο οποίος ταξίδευε πρώτη φορά για Chisinau. Παρόλα αυτά ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μου μίλησε για την Υπερδνειστέρια, κάτι που μέχρι τότε αγνοούσα παντελώς… Η πτήση δεν ήταν απευθείας για Chisinau αλλά είχε ενδιάμεσο προορισμό την Λάρνακα της Κύπρου… Ένας μεγάλος αριθμός ατόμων επιβιβάστηκε από εκεί… Πολλοί από αυτούς κύπριοι με συμφέροντα στην Μολδαβία… Κατά την άφιξη μου, ο χρόνος που χρειάστηκα για να περάσω τον έλεγχο διαβατηρίων αυξήθηκε σημαντικά γιατί αυτήν την φορά δεν είχα τον χρόνο να εκδώσω βίζα από την πρεσβεία στην Αθήνα… Ο αστυνομικός ο οποίος εξέδιδε τις βίζες μας χώρισε σε δυο σειρές… Έλληνες και Κύπριους… Ήμουν ο πρώτος στην σειρά των ελλήνων και υπήρχαν καμιά δεκαριά κύπριοι… Ο υπάλληλος άρχισε να εξυπηρετεί πρώτα αυτούς… Αφού εξυπηρέτησε τους πρώτους δύο κύπριους, κατάλαβα ότι “πήγαινε μακριά η βαλίτσα” και έχοντας την εμπειρία πλέον του πρώτου μου ταξιδιού, έβγαλα το ακριβές ποσό που έπρεπε να πληρώσω για την βίζα – 55 ευρώ – και τα ακούμπησα πάνω στον γκισέ, σε εμφανή θέση για τον αστυνομικό… Ήμουν ο επόμενος που εξυπηρετήθηκε…

Αφού πέρασα τον έλεγχο διαβατηρίων βρέθηκα στο χώρο παραλαβής των αποσκευών… Αυτήν την φορά οι αποσκευές μου ήταν εκεί… Ένα μεγάλο πλήθος όμως περίμενε να περάσει τον τελωνειακό έλεγχο… Ένας Μολδαβός υπάλληλος του αεροδρομίου βλέποντας με να σηκώνω τις βαλίτσες μου, αναγνωρίζοντας φυσικά ότι είμαι ξένος, μου ρωτάει σε σπαστά αγγλικά “express?”… “Express” του λέω και εγώ… Πιάνει τις βαλίτσες μου και ξεκινάμε!! Περάσαμε την ουρά των Μολδαβών που περίμεναν τον τελωνειακό έλεγχο… “Express - express” μου φωνάζει… Περνάω μέσα από τον ανιχνευτή μετάλλων… Τα κουδουνάκια χτυπάνε σαν τρελά… Αναρωτιέμαι «τώρα τι γίνεται;»… “Express - express” μου φωνάζει… Συνεχίζω… Η μόνη διατύπωση που χρειάζεται να κάνω είναι να δηλώσω τα χρήματα μου… Ο τύπος μου μετέφερε τα πράγματα μέχρι το αυτοκίνητο που με περίμενε έξω από το αεροδρόμιο… Του έδωσα δέκα ευρώ, γνωρίζοντας βέβαια ότι θα ήταν ευτυχισμένος και με τα μισά λεφτά… Μου φάνηκε, όμως, τόσο αστείο το σκηνικό που το θεώρησα υποχρέωση μου να δώσω κάτι παραπάνω… Ήταν, προφανώς, και τόσα άτομα που θα τα μοιραζόντουσαν…

Υπερδνειστέρια – Приднестровье – Transnistria…

Το ανατολικό κομμάτι της Μολδαβίας, το κομμάτι, δηλαδή, που βρίσκεται ανατολικά του Δνείστερου είναι de facto ανεξάρτητο από την Μολδαβία από τις 2 Σεπτεμβρίου 1990, όταν διακήρυξε την ανεξαρτησία του… Μετά από δύο χρόνια διαμάχης – ουσιαστικά εμφυλίου πολέμου – και μετά την ήττα του Μολδαβικού στρατού των 18000 αντρών από τους 14000 εθελοντές Ρωσικής, Ουκρανικής και Κοζάκικης καταγωγής οι οποίοι είχαν και την βοήθεια και της 14ης Ρωσικής Στρατιάς, υπογράφτηκε στην Μόσχα το «Μνημόνιο Πρημακόφ» το οποίο οδήγησε σε κατάπαυση του πυρός… Σήμερα η περιοχή αυτή, η οποία αποκαλείται Приднестровье (το ελληνικό της όνομα είναι «Υπερδνειστέρια») διατηρεί την ανεξαρτησία της, αλλά γενικά το καθεστώς της είναι ασαφές… Κατά την διάρκεια των συγκρούσεων υπήρξαν περίπου 950 νεκροί και 4500 τραυματίες. Πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή ήταν ιδιαίτερα βιομηχανοποιημένη κατά την διάρκεια του Σοβιετικού καθεστώτος…

Οι διεθνείς οργανώσεις κατηγορούν την Υπερδνειστέρια για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έλλειψη δημοκρατίας, λαθρεμπόριο ναρκωτικών και εμπόριο λευκής σαρκός… Οι αρχές της περιοχής ακόμα επιβάλλουν στον Μολδαβικό πληθυσμό, που αποτελεί και περίπου το τριανταδύο τοις εκατό του πληθυσμού, να γράφουν χρησιμοποιώντας το κυριλλικό αλφάβητο…

Η πρωτεύουσα της Υπερδνειστέριας είναι το Tiraspol… To όνομα προέρχεται από την αρχαία ελληνική πόλη Τύρας (Τύρας + πόλις) που υπήρχε εκεί, η οποία ήταν αποικία της Μιλήτου…

Πολύ πρόσφατα διάβασα σε ελληνική εφημερίδα ότι μέσα στο Σεπτέμβριο θα διεξαχθεί δημοψήφισμα στην περιοχή με θέμα, τι άλλο, την ανεξαρτησία της περιοχής...

[Συνεχίζεται/It continues...]

Υπέρ της απόσχισης από τη Μολδαβία με ποσοστό 97,1% ψήφισαν την Κυριακή 17.09.2006 οι πολίτες της «Δημοκρατίας της Υπερδνειστερίας» in.gr 17.09.2006

Η άποψη των Μολδαβών από το Public Policy Watch